جشن تیرگان (آبریزان – آب پاشان):

جشن تيرگان

همانطور که در زمستان مجاورت در گرمای شعله های آتش پسندیده است ، گرمای تابستان نیز نسیم خنک آب رودخانه ها ، چشمه ساران یا قناتها را طلب میکند و چه زیبا در فرهنگ ایران باستان ، جشنهایی چون جشن سده و چهارشنبه سوری را که درسرمای فصل زمستان بوده با مهیا نمودن آتش بر پا نموده و در جشنی چون جشن تیرگان (آبریزان ) که در اوج گرمای تابستان بوده با حاضرشدن درساحل دریاها و مجاورت رودخانه ها یا قناتها ، با ریختن آب بر روی یکدیگر به شادی می پرداخته اند.

جشن تیرگان یا آبریزان جشنی بوده که از گذشته های دور در تیر روز از تیرماه برگزار می شده است. بر اساس سالنمای ایران باستان ، این جشن در سیزدهم تیرماه برگزار می شده اما بعلت 31 روزه شدن 6 ماه آغازین سال در تقویم جلالی ،این جشن در سالنمای کنونی ایران 3 روز جلو آمده و در دهم تیرماه برگزار می گردد.

در خصوص فلسفه این جشن دو نظریه وجو دارد که یک نظریه رنگ و بوی تاریخی و دیگری ریشه در داستان اسطوره ایثار و فداکاری ایران باستان ( آرش کمانگیر) دارد.

بر اساس نظریه اول گفته می شود که در زمان پادشاهی فیروز (جد انوشیروان ساسانی) ، چند سال در ایران قحطی و خشکسالی بود که شاه و مردم در این روز به دعای باران برخواسته و باران آمده است و در نتیجه مردم به شادی پرداخته و بر یکدیگر آب پاشیدند .

 

Arash

در نظریه دیگر که این جشن را به داستان اسطوره ی ایثار و فداکاری ایران باستان مربوط دانسته گفته می شود که تیرگان (آبریزان) روزی است که آرش تیرش را برای مشخص شدن مرز ایران و توران پرتاب کرد . در زمان پادشاهی منوچهر ،‌خاک زیادی از ایران توسط تورانیان اشغال و جنگ سختی بین این دو کشور درگرفته بود که مدتها به طول انجامید و در نهایت هر دو طرف تصمیم به صلح مینمایند . قرار صلح بر این می شود که مرز ایران و توران توسط یک تیر مشخص گردد. مسئولیت پرتاب تیر را بر عهده آرش مینهند . آرش بر فراز کوه دماوند رفته و با تمام نیرو و حس وطن پرستی تیری را رها میکند و پس از پرتاب تیر جان می سپارد . این تیر هزاران کیلومتر را پیموده و در کنار رود جیحون بر روی درختی فرود می آید و آنجا مرز ایران و توران میگردد.با توجه به اینکه این پیروزی در یکی از گرمترین روزهای سال اتفاق افتاده ،مردم ایران با پاشیدن آب بر روی یکدیگر به شادی پرداخته و این روز را جشن می گیرند.

با وجود اینکه این همه دلیل (یا حتی اگر بگوییم بهانه ) برای شاد بودن داریم چرا شاد زندگی نمی کنیم !؟

 

جشن های تابستانی