بقایای شهر بلقیس ، عظیم‌ترین میراث‌های خشتی ایران پس از ارگ بم
بقایای شهر کهنه بلقیس در حقيقت خرابه‌هاى شهر قديمى اسفراين است و در ۳ کيلومترى شهر فعلى و سمت راست جادهٔ سبزوار – اسفراين واقع شده است. این بنای عظیم گِلی پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران است اما به دلیل استفاده از خاک آن برای کشاورزی، وسعت زیادی از زمین‌های آن از بین رفته است. مساحت این شهر 48600 مترمربع می‌باشد که بر روی تپه‌ای در ارتفاع 6 الی 9 متری قرار گرفته است. این شهر بر اساس اسلوب معماری ساسانی ساخته شده و شامل سه بخش کهن‌دژ، ربض و شارستان بوده و 29 برج با ارتفاع‌های مختلف داشته که اغلب آن‌ها ویران شده‌اند. در این شهر یک آتشکده نیز وجود دارد. در کاوش‌های باستان‌شناسی قطعات چینی‌های سبز رنگ و همچنین چینی‌های گل و بوته‌دار لاجوردی بر زمینه سفید مربوط به عصر صفوی به دست آمده است. به نظر می‌رسد این شهر در دوره صفوی متروک شده و شهر اسفراین به حدود 3 کیلومتری شمال این ویرانه‌ها منتقل شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، این سازه از لحاظ قدمت، به استناد متون تاریخی در قبل از اسلام ، شکوفا بوده و در سال ۳۱ هجری، مسلمانان آن را فتح کرده اند.بر اساس یافته‌های باستان شناسی، قدیمی ترین استقرار در این شهر تاریخی، به اواخر دوره ساسانی مربوط است و زندگی در آن تا پایان دوره صفوی به طور مداوم جریان داشته است.سرانجام این شهر در اواخر دوره طهماسب دوم صفوی و ابتدای حکومت نادر، یعنی در سال ۱۱۳۱ ه. ق ، بر اثر حمله افغان ها، کاملاً ویران و درهم کوبیده شد؛ به نحوی که جایگاه پیشین خود را از دست داد. از آن زمان، کم کم اسم افسانه ای «بلقیس» بر خرابه های شهر قدیمی اسفراین گذاشته شد.