کهکشان راه شیری

افق جهان تا جایی که دیده میشود شامل صد میلیون کهکشان مجزا است و در تعریف کهکشان باید گفت که کهکشانها سامانه هایی بزرگ ، با اندازه و مرزی مشخص هستند که از ستاره ها ، بقایای ستاره نماها (شبه ستاره ها ) ، ماده تاریک ، گازها و گرد و غبارهای میان ستاره ای که با نیروهای گرانشی گرد هم امده اند تشکیل یافته اند. کوچکترین کهکشانها دارای پهنایی برابر با چند صد سال نوری ، شامل نزدیک به صد هزار میلیون ستاره هستند و بزرگترین کهکشانها تا سه میلیون سال نوری پهنا داشته و شامل بیش از هزار میلیارد ستاره هستند.

کهکشانی که ما زمینیان در آن زندگی میکنیم به کهکشان راه شیری معروف بوده و خورشید ما با منظومه خود یکی از ستارگان متوسط این کهکشان محسوب می گردد. کهکشان راه شیری به شکل نوار درخشانی آسمان را دور زده و در شبهای تاریک بدون ماه بویژه در فصل تابستان با چشم غیر مسلح نیز دیده میشود.

تنها در کهکشان راه شیری بیش از ۳۰۰ میلیارد ستاره وجود دارند. اگر ۱۰ درصد آنها ستارگانی مانند خورشید باشند و نحوه شکل‌گیری منظومه‌های آنها شبیه به چگونگی شکل‌گیری منظومه شمسی باشد، در کهکشان ما باید ۳۰ میلیارد سیاره گازی و به همین تعداد سیاره خاکی وجود داشته باشد. با در نظر گرفتن تنها مدل منظومه‌ای شناخته شده یعنی منظومه شمسی، اگر فرض کنیم هر سیاره گازی دست کم ۴ قمر و سیارات خاکی به طور متوسط هر یک تنها یک قمر داشته باشند، انتظار می‌رود حدود ۱۵۰ میلیارد قمر در کهکشان ما وجود داشته باشد.

وجه تسمیه کهکشان راه شیری :

در گذشته های دور و در زمانی که مبنای علمی جهت شناسایی و تعریف کهکشانها نداشتند بر اساس تصورات و خیالات خود کهکشانها را تعریف میکردند به عنوان مثال در اساطیر قدیمی یونان در تعریف کهکشان راه شیری گفته شده که یکی از رب النوع ها به نام جانون ((junon در هنگامی که به طفل خود به نام هرکول (hercule) در اسمان شیر میداد ناگهان بچه خود را رها کرد اما ریزش شیر ادامه یافت و این اثر شیری رنگ را بر اسمان به جای گذاشت و گالاکسی از کلمه گالاgala) ) که در زبان یونانی معنی شیر را میدهد گرفته شده است .

بر اساس مندرجات فرهنگ لغت دهخدا ، وجه تسمیه کهکشان در زبان فارسی از آن جهت است که گویی فردی کاه را در رسن  ( ریسمان ) بسته و بر زمین ریگ آلود کشد.

صور فلکی :

خارج از موضوع کهکشانها ، در اینجا نکته شایان ذکر اینکه در زمانهای قدیم ، انسان با مشاهده ی مجموعه ی ستارگان در آسمان و چگونگی قرار گرفتن ستاره ها ، آنها را به شکلهای مختلف)حیوان یا اجسام)، در نظر مجسم می کرد و هر یک از این مجموعه ی ستارگان را به نامی می خواند که از این موضوع با نام صور فلکی یاد می شد مانند : دب اکبر ( خرس بزرگ) – دب اصغر (خرس کوچک) ، خوشه پروین یا هفت خواهران که در عربی به آن ثریا گفته می شود . البته ستاره شناسان امروزی نیز این اسامی را به کار می برند.

 

     منابع :

سفر حیرت انگیز به کیهان (تالیف ایزاک آسیموف – ترجمه آرش میرزایی)

دانشنامه آزاد ویکی پدیا

دانشنامه دانش فضایی