شهدا و آزادگان :

 

در ادوار مختلف تاریخ کلیه تمدن های بشری ( با هر دین و مذهب و نژاد) به افرادی که از حیات خود در راه پاسداری از میهن گذ شته و جان خود را نثار هم نوعان خود نموده اند به دیده ی احترام نگریسته و به انها ارج می نهند .

 

روستای کهنه نیز مانند دیگر مناطق کشور عزیزمان در طول جنگ تحمیلی هشت ساله ی رژیم بعث عراق علیه ایران (که در 31 شهریورماه سال 1359 شروع و در سال 1367 با پذیرفتن قطعنامه ی 598 سازمان ملل و امضائ تفاهمنامه ی اتش بس به پایان رسید ) تعداد     9   شهید تقدیم میهن نموده و دارای 2 ازاده می باشد که به اختصار انان را معرفی نموده و در پایان به شرح مختصر جنگ تحمیلی می پردازیم .

شهدا

شهدا  

1-سرباز شهید عباس امید فرزند هدایت ا له متولد 1340 ، ت .شهادت : 2/12/1360 محل شهادت :سومار    

2- پاسدار شهید سید علی اصغر کهنه فرزند سید محمود متولد   1330 ت.شهادت : 25/8/1361 محل شهادت :                  سومار

3-استواردوم شهید محمد کهنه فرزند حاج محمد باقر متولد 1334 ت.شهادت : 24/12/1361 محل شهادت : بوکان(درگیری با ضد انقلابیون کردستان) . ضمنا نامبرده از پرسنل ژاندارمری(نیروی انتظامی ) بوده است .

4-سرباز شهید رضا کهنه فرزند محمد متولد 1344 ت.شهادت    10/5/1364 محل شهادت : شیراز (درگیری تیپ هوابرد شیراز با منافقین ).

5-پاسدار شهید سید مرتضی فاطمی نیا فرزند سید علی محمد متولد 1340 ت.شهادت 21/10/1365 محل شهادت :        شلمچه

6-پاسدار شهید سید حسین کهنه فرزند سید ابراهیم متولد 1350 ت.شهادت 12/11/1366 محل شهادت : جزیره مجنون

7-پاسدار شهید حسن کهنه فرزند محمد بیگ متولد 1346 ت.شهادت 27/11/1366 محل شهادت : جنوب کشور

8-سرباز یکم شهید حسین کهنه فرزند میر اقا با با متولد 1345 ت.شهادت 21/3/1367 محل شهادت :  فکه (در اثر بمباران شیمیایی )

9-پاسدار شهید سید علی هاشمی سرشت فرزند سیدمحمود متولد 1345 ت.شهادت 16/1/1365 محل شهادت :  فاو (تاریخ تدفین 10/8/1375 ) این شهید مدت بیش از 10 سال مفقودالاثر بوده است .

ضمنا شهید ابراهیم کهنه (فرزند محمد قاسم )، شهید سید محمود کهنه( فرزند سید محمد ) و شهید اکبر کهنه( فرزند نوروز علی ) نیز اصالتا کهنه ای بوده اند که به ترتیب در : مزار شهدای امیر آباد جاجرم ، مزار شهدای گنبد کاووس و امامزاده پنج تن تهران مدفون شده اند .  

 

 

 

    آزادگان 

1- کربلایی علی کهنه فرزند غلامرضا خان متولد :       1344       ت.اسارت :تیرماه 1367            ت.ازادی : دوم شهریور 1369 محل اسارت :     اردوگاه اسارت : ربادیه عراق

2-کربلایی حسن کهنه   فرزند   محمد رحیم متولد : 1341         ت.اسارت : تیرماه 1367           ت.ازادی : دوم شهریور 1369 محل اسارت :     اردوگاه اسارت : ربادیه عراق

 

جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران

در روز 31 شهریور 1359 نیروهای عراق از زمین و هوا ایران را مورد تجاوز قرار دادند و این تجاوز سرآغاز یکی از خونینترین و پرتلفات ترین و طولانیترین جنگهای تاریخ معاصر بود. قبل از شرح جنگ ایران و عراق، که قریب به هشت سال به طول انجامید ، اشاره مختصری به سابقه تاریخی اختلافات ایران و عراق که زمینه این جنگ را فراهم ساخت ضروری به نظر میرسد. اختلافات ایران و عراق که به دوران قبل از استقلال عراق و تسلط امپراتوری عثمانی به این کشور میرسد، در سال 1937 با امضا قراردادی که بیشتر به نفع عراق تنظیم شده بود پایان یافت ولی پس از کودتای سال 1958 عراق ، عبدالکریم قاسم دیکتاتور نظامی جدید عراق قرارداد 1937 را ملغی و حاکمیت عراق را بر تمامی شط العرب (اروند رود) اعلام نمود.

ایران این تصمیم را نپذیرفت و متقابلا خط القعر یا خط میانی اروند رود را به عنوان مرز آبی دو کشور اعلام کرد. عراق که مدعی بود ساحل ایرانی رودخانه مرز آبی دو کشور است در 15 آوریل 1969 اعلام کرد که به کشتی هایی که با پرچم ایران وارد شط العرب شوند یا قصد خروج از این رودخانه را داشته باشند اجازه تردد نخواهد داد. واکنش ایران در برابر این تصمیم عراق آماده باش نظامی در مرزها و اسکورت کشتی ها بود.

اختلافات دو کشور در سال 1972 بالا گرفت و جنگ تبلیغاتی شدید تهران بغداد به زد و خورد های مرزی انجامید. از سوی دیگر ایران به حمایت از کردهای شورشی شمال عراق برخواست و مشکلاتی که در نتیجه حمایت از شورشیان کرد برای دولت عراق بوجود آمد رهبران عراق را وادار کرد برای حل اختلافات خود با ایران انعطاف بیشتری نشان بدهند. دولت الجزایر برای حل این اختلاف میانجیگری کرد و در سال 1975 در جریان کنفرانس کشورهای اسلامی در الجزیره شاه و صدام حسین (که در آن موقع معاون رییس جمهور عراق بود) با انتشار بیانیه ای مقدمات امضا قرارداد حل اختلافات مرزی دو کشور را فراهم ساختند. به موجب این قرارداد طرفین اصل تالوگ یا تعیین خط میانی اروند رود را بعنوان مرز آبی دو کشور پذیرفتند و در باره مرزهای زمینی دو کشور هم به توافق رسیدند. طرفین همچنین توافق کردند که از نفوذ عوامل خرابکار و کمک به عناصر مخالف دو دولت در خاک یکدیگر خودداری نمایند و بر همین اساس کمک های ایران به شورشیان کرد شمال عراق قطع و موجب شکست و تسلیم آنها گردید.

پس از انقلاب اسلامی ایران و به دنبال درگیری های تازه در مرزهای ایران و عراق، دولت عراق به بهانه اینکه ایران قرارداد 1975 را نقض کرده آنرا بی اعتبار اعلام کرد و ادعا های پوچ گذشته را از سر گرفت . دولت عراق قبل از آغاز عملیات تهاجمی علیه ایران در روز 31 شهریور 1359 ، مانند هر متجاوز دیگری ادعا کرد که نیرو های ایران به خاک عراق تجاوز کرده و پاسگاه های مرزی آن کشور را به توپ بسته اند. انگیزه و محرک واقعی تجاوز عراق به ایران این بود که رهبران عراق گمان می کردند ایران بر اثر تصفیه ارتش و بخصوص بعد از کشف توطئه کودتای نوژه ، که به دستگیری و اعدام عده ای از خلبانان نیروی هوایی ایران ا نجامید ، توان مقابله با تهاجم عراق را ندارد ، و با بحران گروگان گیری که هنوز راه حلی برای آن پیدا نشده بود آمریکا و کشور های دیگر غربی هم در این جنگ از عراق پشتیبانی خواهند کرد . عراق همچنین به حمایت کشور های عربی منطقه که از گشترش انقلاب اسلامی ایران بیمناک بودند امید وار بود و علاوه برهمه این عوامل تصور می کرد که به دنبال تهاجم نظامی آن کشور ایران دچار آشوب خواهد شد و مردم عرب زبان خوزستان هم به حمایت عراق بر خواهند خاست.

ارتش جمهوری اسلامی ایران بیدرنگ به دفاع از میهن اسلامی پرداخته و روز بعد،یعنی در زمان کمتر از 24 ساعت از شروع جنگ ، 140 فروند هواپیمای جنگنده نیروی هوایی با بمباران مواضع حساس بغداد و سایر شهرهای عراق تصمیم ایران را برای مقاومت و دفاع نشان دادند. قوای زمینی عراق که به انواع سلاحها مجهز بودند تعدادی از شهرهای کوچک مرزی را تصرف کردند و دو شهر بزرگ و پرجمعیت استان خوزستان یعنی آبادان و خرمشهر را در محاصره گرفتند. مردم و مخصوصا جوانان پر شور مسلمان که انقلاب اسلامی خود را در خطر می دیدند از همه سو به میدان های جنگ هجوم آوردند. بسیج نیروهای انقلابی برای مقابله با دشمن آغاز شد به این ترتیب در کنار ارتش نیروی عظیم و فداکاری به نام بسیج وارد صحنه نبرد شد و این چیزی بود که دشمن فکر آن را نکرده بود.

نیروهای عراقی که با مقاومت سخت نیروهای ایران روبرو شده بودند بر شدت حملات خود افزودند و هواپیماهای عراقی علاوه بر جبهه ها و پادگان ها ، کارخانه ها و موسسه های صنعتی و پالایشگاه ها و پل ها و راه ها و حتی بیمارستان ها و مدارس مناطق مسکونی شهرها را با بمب و موشک مورد حمله قرار دادند و هزاران نفر از افراد عادی و بی دفاع شهر های مرزی را نیز به اسارت گرفتند.

پیشروی قوای عراقی در حدود یک ماه ادامه داشت ودر این مدت مجامع بین المللی که تحت نفوذ ابر قدرتها بودند سکوت کرده بودند و بسیاری از کشور های عربی ، آشکارا عراق و صدام را از لحاظ سیاسی و اقتصادی و نظامی تایید و تقویت می کردند . خرمشهر علیرغم شجاعت و ایثار شگفت انگیز جوانان مومن خوزستانی در آبان ماه سقوط کرد و بخش بزرگی از این بندر مهم کشور به دست عراقی ها افتاد اما آنها نتوانستند آبادان را تصرف کنند . بعد از گذشت چند هفته پیشروی نیروهای عراقی متوقف شد و آنها در خاک ایران زمین گیر شدند و با مقاومت نیرو های مسلح و مردمی ایران فهمیدند پیروزی بر حریفی نیرو مندی که مصمم است از عزت و شرف و میهن ودین خود دفاع کنند چندان آسان نیست . در این مرحله از جنگ رفت و آمد هیئت های سیاسی به ایران آغاز شد تا آتش بس ایجاد شود .

اما ایران برقراری هر گونه آتش بس را قبل از عقب نشینی عراق به مرز های بین المللی رد کرد و جنگ ادامه پیدا کرد.

عراقی ها در مراحل اولیه جنگ در خاک ایران پیشروی کردند و بعضی از شهر های نزدیک مرز مانند خرمشهر و مهران و دهلران و نفت شهر را به تصرف خود در آوردند. نیروهای عراقی همچنین تا نزدیکی اهواز و مسجد سلیمان پیش رفتند ، ولی پیشروی آنها قبل از آنکه به حوزه های اصلی نفت ایران دسترسی پیدا کنند متوقف گردیدند و در پایان نخستین سال جنگ با حملات متقابل نیرو های ایران قوای مهاجم مجبور به عقب نشینی شدند .

در پایان دومین سال جنگ ، به دنبال آزاد سازی خرمشهر، که طی آن قریب بیست هزار سرباز عراقی به اسارت نیروهای ایران درامدند، جنگ به داخل خاک عراق کشیده شد و از سال سوم تا اواخر جنگ صحنه نبرد بیشتر در خاک عراق بود. در این مدت بندر فاو که از نظر استراتژیکی اهمیت زیادی داشت و جزایر مجنون که دارای منابع سرشار نفتی بود به تصرف نیروهای ایران درآمد ولی پیشروی نیروهای ایران در داخل خاک عراق به علت تقویت مستمر عراق از طرف کشورهای غربی و عربی و مشکلاتی که برای خرید اسلحه و لوازم یدکی برای ارتش و نیروی هوایی ایران ایجاد شده بود با دشواری هایی روبرو شد و در دو سال آخر جنگ های زمینی تقریبا به حالت توقف درآمد. در این مدت عراق که نیروی هوایی آن مرتبا از طرف کشورهای غربی تقویت می شد عملیات هوایی و حملات موشکی علیه شهرها و ترمینال های نفتی ایران را گسترش داد و تهران و شهر های بزرگ مانند تبریز و اصفهان و شیراز و … کرمنشاه بیشتر از نقاط دیگر در معرض این حملات بود. ترمینال نفتی خارک عملا از کار افتاده و نفت ایران با نفتکش های بزرگ به ترمینال موقت دیگری در جزیره سیری منتقل می شد که آن هم در مراحل آخر جنگ از حملات عراقی ها مصون نماند.

 

از اوایل سال 1367 عراقی ها به دنبال تشدید حملات هوایی و موشکی علیه شهر ها و ترمینال های نفتی و کشتی های نفت کش در جبهه زمینی نیز دست به تعرض زدند و همزمان با آن ناوگان جنگی امریکا در خلیج فارس که به بهانه تضمین جریان نفت در آبهای خلیج فارس مستقر شده بودند، به عملیات تعرضی علیه تاسیسات نفتی و ناوگان ایران در خلیج فارس دست زدند. در تیرماه 1367 نخستین درگیری مستقیم بین ناوگان جنگی آمریکا و ناوهای جنگی ایران در خلیج فارس به وقوع پیوست و به دنبال آن ، روز سوم ژوئیه سال 1998 (12 تیرماه 1367) رزمناو آمریکایی « وینسن» یک هواپیمای مسافربری «ایرباس» ایرانی را هدف موشک خود قرار داد و کلیه مسافران و سرنشینان بی گناه آن در نتیجه انفجار و متلاشی شدن هواپیما به شهادت رسیدند.

در طول تیرماه 1367 عراقی ها، هماهنگ با عملیات ناوگان جنگی آمریکا در خلیج فارس، در سراسر جبهه جنگ دست به تعرض زدند و پس از تصرف فاو و جزایر مجنون مجدداً به داخل خاک ایران نفوذ کردند. ایران در روز 18 ژوئیه (27 تیرماه 1367) قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد را که در حدود یک سال قبل از آن تصویب شده بود پذیرفت و عراقی ها هم پس از چند روز تردید و تأمل به آن گردن نهادند. مقررات آتش بس بین نیروهای ایران و عراق روز هشتم اوت (17 مرداد 1367) به مورد اجرا گذاشته شد و نیروها ملل متحد در طول خط آتش بس مستقر شدند.

درباره میزان تلفات و خسارات جنگ هشت ساله ایران و عراق برآورد دقیقی به عمل نیامده ولی بنابر گزارش های غیر رسمی تلفات این جنگ در حدود یک میلیون نفر و خسارات وارده به طرفین بیش از پانصد میلیارد دلار تخمین زده شده است.

مرجع: تاریخ ایران تالیف حسن پیرنیا و عباس اقبال آشتیانی مشخصات نشر:تهران ، پیمان 1386.(گرداورنده این مطلب : علیرضایی ، رسول )