وجه تسمیه خراسان
در رابطه با وجه تسميه خراسان چند قول وجود دارد:
1ـ خراسان در حقيقت «خور آسان» و از دو كلمه تشكيل شده است. خور كه مخفّف و به معنى خورشيد است و آسان كه در اينجا به معنى آمدن، ظاهر شدن و نمايان شدن است. چون اين ايالت، شرقىترين ايالت ايران بوده است و طلوع خورشيد را زودتر از ساير نقاط مىبينند، چنين نامى به خود گرفته است.
البته منظور از ساير نقاط، نقاطى هستند كه طلوع خورشيد را نسبت به خراسان ديرتر مىبينند، يعنى در مغرب خراسان واقع شدهاند.
در فرهنگ معين و برهان قاطع خراسان به معنى مشرق آمده است.
2ـ خورسان يعنى آفتاب مانند، و منسوب بدان را خُرسى و خراسانى گفتهاند.
3ـ خراسان همان خورآيان زبان پهلوى است كه به معنى مشرق است و چون اين منطقه در شرق ايران بوده به آن خورآيان و سپس خورآسان و بعد خراسان نام نهادهاند.
4ـ برخى نيز نام قديم خراسان را كوروميترن يا خوروميترن كه از كلمه خور و مهر مركب شده، ذكر كردهاند. ميتر يا ميترن در پهلوى به معنى مهر مىباشد و نامهاى بسيارى از مكانها و اشخاص با اين واژه كه ايمان، محبت و خورشيد معنى مىدهد، ساخته شده است.
5ـ خراسان و هيطل، دو فرزند عالم بن سام بن نوح، در يك روز، درآمدند و هر يك به جايى وارد شدند كه تاكنون اين منطقه به نام آنان است.
منابع :
ویکی اطلس فرهنگی ایران
پایگاه دانلود رایگان کتاب
دانشنامه آزاد ویکی پدیا